ترکیبات آلی فرار یا VOCs (ویاوسیها) مواد شیمیایی هستند که بهسادگی بخار و تبدیل به گاز میشوند و در ساختمانشان اتم کربن وجود دارد. ویاوسیها در برخی از فراوردهها وجود دارند یا در طول برخی از فرایندها آزاد میشوند.
ازجمله ویاوسیهای رایج میتوان به بنزن، فرمالدئید و استون، تولوئن اشاره کرد.
ویاوسیها از کجا میآیند؟
ویاوسیها در هوای درون خانه و بیرون خانه یافت میشوند.
منابع درون خانه آنها شامل بسیاری از فراوردههای خانگی و اداری هستند، ازجمله:
دود سیگار
فراوردههای پاککننده، پولیشها و واکس
خوشبوکنندههای هوا
چسب کاردستی
شومینهها یا اجاقهای هیزمسوز
اسباب و اثاثیه خانه یا فراوردههای ساختمانی مانند کفپوش، موکت، فراوردههای فشرده چوبی
رنگها و زدایندههای رنگ
حشرهکشها
فراوردههای مراقبت شخصی مانند مواد آرایشی
تجهیزت اداری مانند پرینترها و ماشینهای فتوکپی
بنزین و روغن سوخت
دود اگزوز ماشین
منابع تولید کننده ی خارج از محیط خانه برای وياوسيها شامل: دود اگزوز بنزین و گازوئیل، سوزاندن چوب، استخراج و پالایش نفت و گاز و گازهای خروجی صنایع هستند.
تنفس ویاوسیها میتوانند باعث تحریک، چشمها، بینی و گلو شوند، اشکال در تنفس و تهوع ایجاد کنند به دستگاه عصبی مرکزی و نیز سایر اندامها آسیب بزنند. برخی از ویاوسیها سرطانزا هستند. همه ویاوسیها همه این اثرات زیانبار بر سلامت را ایجاد نمیکنند. اما بسیاری از آنها چندین اثر زیانبار بر سلامت را به همراه دارند.
ویاوسیها در محیط خارج خانه هم اثرات مشابهی بر سلامت میگذارند؛ البته این ترکیبات میتوانند با واکنش دادن با اکسیدهای نیتروژن، باعث ایجاد آلودگی هوا با گاز اوزون شوند که یکی از شایعترین آلایندههای هوا شمرده میشود.