فرمالدهید
این ترکیب سادهترین عضو گروه آلدهیدها با فرمول شیمیایی HCHO است و مهمترین گاز آلی آلاینده هوای داخل خانه میباشد. این گاز در دود حاصل از اگزوز اتومبیلها و سیگار نیز یافت میشود. از عمده ترین کاربردهای فرمالدهید استفاده در تولید پلیمر و سایر ترکیبات شیمیایی است. فرمالدئید بوی تند و زننده دارد. بوی آن را اغلب میتوان از مغازههای فرش فروشی و پارچههای سنتزی تشخیص داد (از فرمالدهید برای رنگرزی هم استفاده میشود).
غلظت های بالای ppm 1/0 در هوای خانه باعث سوزش چشم، آسیب غشای مخاطی، سر درد و احساس سوزش در نای و ایجاد مشکلات تنفسی می شود. همچنین فرمالدئید در بدن می تواند موجب ایجاد تغییراتی در پروتئین های DNA شود.حیوانات آزمایشگاهی که در معرض دوزهای بالای فرمالدئید قرار می گیرند در طول زندگی به سرطان های پیشرفته در نای وگلو مبتلا می شوند. این ماده ترکیبی سرطان زاست که باعث تحریک پوست، اختلالات پوستی مزمن و سرطان خون، گلو و بینی میشود. قرارگیری در معرض سطوح بالای فرمالدئید میتواند باعث آسم، تهوع و تشنج شود. این ماده همچنین میتواند باعث سقط جنین و رشد غیر طبیعی جنین در زنان باردار شود. ماده شیمیایی فرمالدئید باوری مردان را نیز کاهش میدهد.
موارد مصرف:
این مادهی شیمیایی برای بهبود زمان سایش در لاکهای ناخن استفاده میشود.
فرمالدئید محصول جانبی ترکیبات شیمیایی به کار رفته در مواد صافکننده مو- متیلن گلیکول یا فرمالین- است، به خصوص در محصولات آرایشگاهی است.
رزین های فرمالدئید در صنعت رنگ سازی و تولید موادمنفجره استفاده می شود.
در تهیه رنگ و فوم (اسفنج ) به کار می رود.
در غلظت خیلی کم (2/0 درصد) به عنوان محافظ و جهت جلوگیری از فساد محصولات آرایشی و بهداشتی
در شوینده ها (پودرهای لباسشویی، شامپو و … )
به عنوان محلول ضدعفونی کننده جهت از بین بردن باکتری ها
در ساخت تخته سه لایی
و …